STANOWISKO ZUS

Z 19 LISTOPADA 2013 R.

W SPRAWIE WYCHOWAWCZEGO DLA ZLECENIOBIORCÓW

Ustawa z 26 lipca 2013 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 983) wprowadziła od 1 września 2013 r. nowe tytułu do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Zgodnie z dodanym do art. 6a ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r., nr 205, poz. 1585 ze zm.) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby sprawujące osobista opiekę nad dzieckiem, które na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej są:

1) osobami, które prowadziły pozarolniczą działalność gospodarczą przez okres co najmniej 6 miesięcy i zaprzestały jej prowadzenia albo zawiesiły wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie art. 14a ust. 1d ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r., poz. 672 z późn. zm.);

2) osobami, które prowadziły inna niż określona w przepisach o swobodzie działalności gospodarczej pozarolniczą działalność, o której mowa w art. 8 ust. 6 ustawy, przez okres co najmniej 6 miesięcy i które zaprzestały jej prowadzenia;

3) zleceniobiorcami, którzy wykonywali pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, przez okres co najmniej 6 miesięcy i którzy zaprzestali jej wykonywania;

4) osobami współpracującymi z osobami prowadzącymi pozarolniczą bądź zleceniobiorcami, przez okres co najmniej 6 miesięcy i które zaprzestały tej współpracy;

5) osobami duchownymi, podlegającymi z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym przez okres co najmniej 6 miesięcy.

Warunek prowadzenia pozarolniczej działalności, działalności zarobkowej i współpracy lub bycia osobą duchowną przez okres co najmniej 6 miesięcy uważa się za spełniony, jeżeli osoby, o których mowa wyżej, podlegały z tych tytułów nieprzerwanie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym bezpośrednio przed dniem rozpoczęcia sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem i opłacały składki na te ubezpieczenia – art. 6a ust. 2 ustawy.

W świetle powyższego, w przypadku zleceniobiorcy wymagane jest zaprzestanie wykonywania umowy przez tego zleceniobiorcę. Osoba ta nie może więc wykonywać umowy i powinna zostać wyrejestrowana z ubezpieczeń z tego tytułu. Osoby sprawujące osobistą opiekę nad dzieckiem podlegają bowiem ubezpieczeniom, jeśli nie mają innych tytułów rodzących obowiązek ubezpieczeń społecznych i nie mają prawa do emerytury lub renty (art. 9 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

W świetle art. 6a ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, warunek prowadzenia działalności zarobkowej przez okres co najmniej 6 miesięcy uważa się za spełniony, jeżeli osoba podlegała z tego tytułu nieprzerwanie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym bezpośrednio przed dniem rozpoczęcia sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem i opłacała składki na te ubezpieczenia. Nie są brane pod uwagę przerwy w opłacaniu składek spowodowane pobieraniem świadczeń z ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego.

Zakład informuje ubezpieczonego, jakimi ubezpieczeniami został objęty w przypadku, jeśli są one inne niż wskazane w oświadczeniu o zamiarze przystąpienia do ubezpieczeń. Taka sytuacja będzie miała miejsce, jeśli ubezpieczony złoży oświadczenie o zamiarze przystąpienia do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, a spełnia warunki do objęcia wyłącznie ubezpieczeniem emerytalnym.

Z tytułu sprawowania osobistej opieki ubezpieczeniami emerytalnym i rentowym albo wyłącznie ubezpieczeniem emerytalnym zostało objętych 1029 osób.

(Rzeczpospolita, Praca i Świadczenia z 29 listopada 2013 r., str. D6)

STANOWISKO MINISTERSTWA PRACY I POLITYKI SPOLECZNEJ

Z 18 LISTOPADA 2013 R.

W SPRAWIE WYCHOWAWCZEGO DLA ZLECENIOBIORCÓW

1. Czy jeśli zleceniobiorca, który ma 6-miesięczny okres świadczenia pracy na podstawie tej samej umowy, ale zleceniodawca nie odprowadzał za niego terminowo składek emerytalno-rentowych, może liczyć na sfinansowanie za niego z budżetu nie tylko składek na ubezpieczenia społeczne, ale i na ubezpieczenie zdrowotne?

Ubezpieczony nie ma możliwości kontroli płatnika składek w zakresie terminowości i prawidłowości ich opłacania, zatem nie może ponosić negatywnych konsekwencji niezawinionego przez siebie działania. Zatem w przypadku opłacenia za niego składek przez płatnika, nawet jeżeli zostały one opłacone po terminie, może ubiegać się o objęcie ubezpieczeniami emerytalny, rentowymi i zdrowotnym.

2. Czy przez zaprzestanie wykonywania zlecenia należy rozumieć zakończenie współpracy, czy wystarczy, aby zleceniobiorcę w wykonywaniu umowy zastąpił podwykonawca (jeśli strony przewidziały taką możliwość)?

Warunkiem objęcia ubezpieczeniami z tytułu sprawowania opieki nad dzieckiem jest zaprzestanie działalności zarobkowej (zakończenie współpracy).

3. Czy jeśli w 6-miesięcznym okresie bezpośrednio poprzedzającym opiekę nad dzieckiem wystąpiły przerwy w opłacaniu składek – np. dwumiesięczna choroba, to zleceniobiorca może liczyć na opłacanie z budżetu składki zdrowotnej?

Przesłankę bezpośredniości uważa się za spełnioną również, jeżeli zleceniobiorca wykonuje działalność zarobkową nieprzerwanie, z tytułu tej działalności odprowadzane są składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe przez okres co najmniej 6 miesięcy, a przerwy w ich opłacaniu spowodowane są jedynie pobieraniem świadczeń z ubezpieczenia chorobowego wynikającego z wykonywanej umowy (np. prawo do składek w związku ze sprawowaniem osobistej opieki nad dzieckiem będzie miał zleceniobiorca, za którego opłacone zostały przez okres co najmniej 6 miesięcy składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, który następnie pobiera zasiłek macierzyński w związku z urodzeniem dziecka i bezpośrednio po nim zamierza zaprzestać działalności zarobkowej i skorzystać z ubezpieczenia w okresie sprawowania opieki nad dzieckiem).

(Rzeczpospolita, Praca i Świadczenia z 29 listopada 2013 r., str. D6)